Τη σύγχρονη εποχή, το ηρώο είναι το μνημείο που συνήθως αφιερώνεται στους πεσόντες πολέμου, αλλά και επίσης σε θύματα πολέμων και εμφυλίων πολέμων.
Με την ευρύτερη έννοια του όρου, ηρώο θεωρείται και ένα μνημείο όπου μνημονεύονται (μόνο ή και εκτός από τους πεσόντες) εκτελεσθέντες στην περίοδο στην οποία είναι αφιερωμένο το ηρώο, όπως και θύματα γενοκτονιών.
Συχνά κατέχει κεντρική θέση στην πόλη όπου βρίσκεται, κοντά ή μέσα στην κεντρική πλατεία ή κέντρο της πόλης.
Επίσης συχνά, μπορεί να βρίσκεται στον περίβολο της Μητρόπολης ή άλλης μεγάλης εκκλησίας της πόλης.
Τέλος, ηρώα ανεγείρονται και εκτός πόλεων, συνήθως κοντά ή στα πεδία μαχών ή θέατρα των γεγονότων που μνημονεύουν.
Στις μικρές πόλεις, και συνήθως στα χωρία, υπάρχει ένα μόνο ηρώο, το οποίο αποτελεί το επίκεντρο των εορταστικών εκδηλώσεων εθνικών εορτών με κατάθεση στεφάνων και λουλουδιών σε αυτό, όπως και στις επετείους των γεγονότων / περιόδου που μνημονεύουν.
Σε μεγάλες πόλεις, αλλά όχι μόνο, υπάρχει ένα ηρώο που αποτελεί το μνημείο γενικά για τους πεσόντες ή ήρωες πολέμου, και δεύτερο ή παραπάνω ηρώα αφιερωμένα σε συγκεκριμένους πολέμους, περιόδους ή ιστορικά γεγονότα.
Στο χώρο του ηρώου, που θεωρείται το κενοτάφιο των πεσόντων, αποδίδεται σεβασμός και πρέπει να γίνονται μόνο τελετές μνήμης και απότισης φόρου τιμής στους νεκρούς.
Τα υλικά και η μορφή των ηρώων ποικίλουν. Συνήθως είναι φτιαγμένα από μάρμαρο ή άλλου είδους παρόμοιο σκληρό πέτρωμα, ενώ το μνημείο μπορεί να ενσωματώνει (ή σε κάποιες περιπτώσεις να αποτελείται μόνο από) μεταλλική πλάκα. Οι πιο συνηθισμένες μορφές είναι μαρμάρινη στήλη με βάση, ή μαρμάρινη πλάκα με βάση.
Στην πλάκα ή στη βάση του ηρώου συνήθως είναι γραμμένα τα ονόματα των πεσόντων, ενώ συχνές είναι και οι εγχαράξεις, είτε με σύμβολα πολεμικά είτε με επιγραφές.
Τις στήλες συχνά στεφανώνουν μαρμάρινα ή μεταλλικά στεφάνια, σταυροί, νίκες ή άλλα σύμβολα, ανάλογα με το γεγονός πρόσωπα στο οποίο είναι αφιερωμένο το ηρώο.
Υπάρχουν επίσης ηρώα αφιερωμένα σε ένα άτομο, που εξαίρουν την ανδρεία και τη συμβολή τους σε αγώνες του έθνους.
Ο όρος ανδριάντας καλύπτει καλύτερα αυτήν την κατηγορία μνημείων.
Τα ηρώα συνήθως είναι τοποθετημένα είτε σε κεντρικό σημείο του χωριού ή πόλης, ή κοντά στα σημαντικά κτήρια της πολιτική και θρησκευτικής ζωής, και της ιστορίας του τόπου.
Μπορεί να μην έχουν την αίγλη και την ιερότητα της αρχαίας εποχής, αλλά ειδικά σε μικρά ή και ιστορικά χωριά, κωμοπόλεις και τοποθεσίες, αποτελούν το επίκεντρο της εκδήλωσης της εθνικής και τοπικής ταυτότητας του τοπικού πληθυσμού, και αποτελούν «ιερές» τοποθεσίες μνήμης, και συχνά συμβολισμού της ιστορικής συνείδησης του πληθυσμού, και αντικείμενο περηφάνιας.
Απόδειξη του παραπάνω είναι ότι η ανέγερση, διατήρηση και ο ιστορικός συμβολισμός των ηρώων, αποτελεί κατά καιρούς αντικείμενο ενεργού ενδιαφέροντος του τοπικού πληθυσμού…
Ηρώα με τον σκοπό, ως μνημεία που απαθανατίζουν τους πεσόντες πολέμων, και με την μορφή που αναλύθηκε για την σύγχρονη Ελλάδα, υπάρχουν σε πολλές πόλεις της Ευρώπης.
Τα Αρχαία Χρόνια…
Η λατρεία Ηρώων ήταν εκτεταμένη και διαδεδομένη στους Ρωμαίους και στους Έλληνες.
Οι Ήρωες έπαιζαν κεντρικό ρόλο στην ζωή της πόλεως, προσδίδοντας μια συλλογική ταυτότητα για τους κατοίκους της. Η λατρεία του Ήρωα συνήθως επικεντρωνόταν γύρο από το ηρώο, στο οποίο κατά την Κλασική αρχαιότητα πιστευόταν συχνά ότι περιείχε τα λείψανά του.
Έτσι, κατά μία έννοια πιστευόταν ότι ο Ήρωας συνέχιζε να ζει.
Του αναθέτανε τροφές ως προσφορές, και θεωρούνταν ότι συμμετείχε στις γιορτές της πόλης.
Η αφοσίωσή του στην πόλη θεωρούνταν ουσιώδους σημασίας για την ευημερία της. Αυτό το γεγονός οδήγησε σε διαμάχες μεταξύ ελληνικών πόλεων για λείψανα ηρώων.
Οι Έλληνες ήταν οι πρώτοι που κατασκεύασαν μνημεία για πολεμιστές που έπεσαν στο πεδίο της μάχης υπέρ πατρίδος…
